Er bestaan in onze Euregio al veel goede praktijken om eenzaamheid bij ouderen te bestrijden. Een van onze taken tijdens dit project is ze te verzamelen en met anderen te delen. Deze pagina zal gedurende het project worden aangevuld.
In Luik (België) zijn er in totaal 8 intergenerationele huizen. Het doel van deze huizen is om sociale banden in de wijken te (her)creëren. Deze intergenerationele huizen zijn verspreid over de verschillende wijken van de stad. Elk intergenerationeel huis biedt verschillende activiteiten aan. Dat kunnen bijvoorbeeld knutselactiviteiten of vertelmomenten zijn tussen senioren en kinderen. Dezelfde groep kinderen (6-12 jaar) en senioren komt elke week samen om te werken aan een sterke (vertrouwens)band. Op andere momenten organiseert men voor de senioren workshops, ontbijt of gewoon ‘koffie en een praatje’.
De activiteiten zijn in elk intergenerationeel huis anders, net als de intergenerationele contacten: kinderen, adolescenten of volwassenen. Ondanks deze verschillen is het doel altijd hetzelfde: het creëren van verbondenheid.
Wanneer een oudere in Wallonië of Brussel zo lang mogelijk zelfstandig thuis wil blijven wonen, kan hij of zij een beroep doen op Vitatel. Bij noodgevallen klikt de oudere op een knop, die bevestigd is aan een hanger, en wordt een contactpersoon gebeld. Om dit systeem te kunnen toepassen, moet de oudere dus drie contactpersonen kunnen opgeven die men in geval van nood kan bereiken. Maar wat kan men doen als het netwerk van contactpersonen van een oudere te beperkt of onbestaande is?
Eneo Verviers, MC Verviers Eupen, Vitatel en “Aide et Soins à Domicile” (ASD) van Verviers hebben de handen in elkaar geslagen om een netwerk van vrijwillige contactpersonen op te richten. Deze vrijwilligers volgen een tweedaagse opleiding bij gezondheidswerkers. Zij verbinden zich ertoe om de schakel te vormen tussen de centrale dienst, een gezondheidswerker en de oudere. Ze ontmoeten de oudere regelmatig en ondersteunen hem of haar bij behoeften in het dagelijkse leven. Dit vrijwilligerswerk maakt het mogelijk dat de oudere zo lang mogelijk thuis kan blijven en dat er sociale banden gecreëerd worden.
Voor meer informatie kan je mailen naar verviers@eneo.be.
Het Adoptieproject (Jong adopteert Oud) is een intergenerationeel project ontwikkeld door het Alzheimer Centrum Limburg (ACL; Universiteit Maastricht) waarbij kinderen van de basisschool (9-12 jaar) op bezoek gaan bij mensen met dementie die in een verpleeghuis wonen. De doelen van het Adoptieproject zijn:
In het Adoptieproject wordt verbinding gemaakt tussen een basisschool en een verpleeghuis in de buurt. Voordat de kinderen de mensen met dementie bezoeken, krijgen ze een gastles over de hersenen en dementie. Na de gastles gaan de kinderen in kleine groepjes op bezoek bij de mensen met dementie en ondernemen ze samen activiteiten. Activiteiten zijn bijvoorbeeld samen koken, dansen of schilderen (naast vele andere). Ervaringen uit de praktijk blijken zeer positief en we zien langdurige, structurele samenwerkingen tussen basisscholen en zorginstellingen. In 2018 heeft Alzheimer Nederland (AN) dit project omarmd, en samen werken ACL en AN aan landelijke implementatie.
Vanuit buurtgerichte zorg is de gemeente Neerpelt (nu genaamd Pelt) in 2014 in samenwerking met Samenlevingsopbouw RIMO Limburg begonnen met het opsporen van knelpunten bij een groeiende groep ouderen. Uit opgerichte bezoekersteams van vrijwilligers die buurt per buurt langsgingen bij ouderen bleek dat er bij velen vaak een vraag was naar gezelschap, iemand om eens een kopje koffie mee te drinken. Zo is het project ‘Buurtgezellen’ ontstaan.
Het principe is eenvoudig: de coördinator buurtgerichte zorg van de gemeente gaat op zoek naar een buurtgezel. Zodra er een match is tussen buur en buurtgezel staat het spontaan ontmoeten centraal. Zij nemen verder de regie in eigen handen. De buurtgezel ondersteunt de buur met bezoekmomenten of met het uitvoeren van kleine taakjes. Het is niet de bedoeling dat de buurtgezel in de plaats komt van professionele hulp. Een één-op-één relatie is kwetsbaar. Het moet klikken tussen beide personen en dat is niet vanzelfsprekend. Daarom worden er ook kleine netwerkjes van buren gestimuleerd. De buurtgezel is dan initiatiefnemer om enkele buren één of meerdere keren per week samen te brengen voor een gezamenlijke activiteit. Dat kan een wekelijkse lunch zijn, samen naar de markt gaan, een kaartje leggen. Kortom, een buurtgezel maakt voor een eenzame buur een wereld van verschil.
Bezoek deze website als je graag meer wil weten over de zorgzame buurten waar Samenlevingsopbouw RIMO Limburg (nu genaamd SAAMO Limburg) naar streeft.
“Christine, 84, en Luise, 28, ontmoetten elkaar via de Freunde alter Menschen e.V. en hebben een echte vriendschap.”
Niemand wil alleen en geïsoleerd leven. Maar dat is nu juist de trieste realiteit voor veel oudere mensen. Voor mobiele en geestelijk gezonde mensen zijn er verschillende manieren om sociale contacten te leggen. Voor oude mensen, die vaak niet meer zo mobiel zijn, is dit moeilijker. Voor hen zijn professionele verzorgers of assistenten vaak het enige contact met de buitenwereld. Er is meestal geen tijd voor een gesprek, een wandeling of voor dingen die het leven menselijker en warmer maken.
De Duitse vereniging Freunde alter Menschen e.V. heeft zich tot doel gesteld oude, eenzame mensen te behoeden voor eenzaamheid en isolement. Zij creëert sociale contacten en persoonlijke ontmoetingen, zodat hoop en levensvreugde kunnen terugkeren. Een centraal onderdeel van het engagement zijn de bezoekpartnerschappen, die tot nu toe in Berlijn, Hamburg, Keulen, Frankfurt am Main en München werden opgezet. Vrijwilligers van de vereniging bezoeken regelmatig een oudere thuis of in een verzorgingstehuis. Vaak ontstaan er vriendschappen voor het leven. Men richt zich op mensen die vaak ouder zijn dan 75 jaar, in een isolement leven en niet meer zo mobiel zijn. Freunde alter Menschen e.V. maakt deel uit van een internationale vrijwilligersorganisatie.
Lees meer over deze goede praktijk. Contact: info@famev.de.
De gemeente Beekdaelen (Zuid-Limburg, Nederland) is met partners en vrijwilligers actief in de aanpak van eenzaamheid. Een aanpak gericht op álle burgers en álle leeftijdsgroepen. Een van de mooie voorbeelden is Einzaam.
‘Einzaam’ is een korte film van Paul Haans, en toont een hartverwarmend verhaal dat zich afspeelt tussen 2 eenzame personen uit 2 generaties. De film is bedoeld om jong en oud ervan bewust te maken dat eenzaamheid een veel voorkomend probleem is en zich vaak achter gesloten deuren afspeelt, maar ook dat soms kleine gebaren al een groot verschil kunnen maken. De film kwam tot stand door een samenwerking tussen filmmakers Paul Haans en Sascha Wensveen en de toneelvereniging Voor ‘t Voetlicht uit Puth, en met ondersteuning door gemeente Beekdaelen. De opnames vonden plaats in augustus 2021 in Puth (gemeente Beekdaelen) met lokale acteurs. De film ging in première op 2 oktober 2021, tijdens de Week tegen Eenzaamheid.
Je kan de korte film hier bekijken.
Heb je een good practice die je graag wilt delen? Laat het ons dan zeker weten via: communication@euprevent.eu.
